یکی از مواردی که در زمینه حمل و نقل دریایی میبایست به آن توجه ویژه ای نمود بحث بیمه حمل و نقل دریایی است. با توجه به اهمیت این موضوع قصد داریم تا در ادامه در خصوص این موضوع که بیمه حمل و نقل دریایی برای چه مواقعی بکار برده می شود اطلاعات بیشتری را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم، از این رو پیشنهاد میکنیم که تا انتها با ما همراه باشید.

بیمه حمل و نقل دریایی در گذشته تا امروز

در سالهای نچندان دور به دلیل اتفاقات مختلفی که در زمان نقل و انتقال دریایی رخ میداد بسیاری از مالکین کشتی ها و همچنین بارهای تجاری تصمیم گرفتند تا کشتی و بارهای خود را بیمه کنند. از جمله خطراتی که در مسیر یک کشتی باربری احتمال رخ دادن آن وجود داشت سرقت دزدان دریایی، آتش سوزی و حتی غرق شدن کشتی بود.

بیمه حمل و نقل دریایی چیست؟

هر نوع بیمه ای اعم از حمل و نقل دریایی در واقع قراردادی است که بین بیمه گر و بیمه شونده بسته می شود و طی آن بیمه گر متعهد می شود تا طبق بندها و قوانین و شرایط خاصی که در بیمه نامه ذکر شده است خسارات وارده به کالای بیمه شونده که تحت حمایت بیمه گر واقع شده است را جبران نماید. توجه داشته باشید که در خصوص بیمه حمل و نقل دریایی، جبران خسارت های وارده به کالا تنها در زمانی است که این خسارات بر اثر آب یا ایرادات وسیله نقلیه آبی صورت گرفته باشد.

بیمه حمل و نقل دریایی که در ایران اجرایی می شود به طور معمول تحت شرایط بیمه نامه های انستیتوی بیمه گران لندن منعقد می شود. این امر سبب شده است تا جبران خسارت ها با توجه به مفاد بین المللی که در بیمه نامه ذکر می شود راحت تر صورت گیرد.

بیمه حمل و نقل دریایی چطور انجام می شود؟

برای اینکه یک کالا بیمه شود، خریدار یا فروشنده می بایست کالای خریداری شده را بدون توجه به نحوه خرید آن بیمه کند. در بیمه نامه حمل و نقل دریایی، بیمه گر به صورت واضح و روشن تعهدات خود را در قبال بیمه کردن کالا اشاره می کند و بیمه شونده می تواند با قبول آن شرایط کالای خود را بیمه کند. در ادامه به بررسی ۴ نوع بیمه نامه ای که در ایران رایج تر هستند خواهیم پرداخت تا بیشتر با آنها آشنا شوید.

بیمه نامه از بین رفتن تمام کالا

یکی از خاص ترین انواع بیمه نامه حمل و نقل کالا، بیمه از بین رفتن تمام کالا است. در مفاد مربوط به این بیمه نامه ذکر می شود که بیمه گر تنها در زمانی به جبران خسارت بیمه شونده اقدام خواهد نمود که تمام کالای بیمه شده تحت حوادث قید شده از بین رفته باشد یا به صورتی غیر قابل مصرف برای بیمه شونده تبدیل شده باشد. در چنین شرایطی اگر بخشی از کالا نیز سالم و قابل استفاده باشد بیمه گر میتواند نسبت به جبران خسارت اقدام ننماید. از جمله کالاهایی که تحت این شرایط بیمه می شوند میتوان به سیمان، گچ، غلات و به طور کلی کلیه کالایی که حمل و نقل آنها به صورت فله ای انجام می شود.

بیمه نامه اف پی ای (F.P.A)

اگر بیمه گذار از سه شرط مربوط به بیمه های حمل و نقل استفاده نماید، پوشش بیمه تنها به خطرهایی که در بیمه نامه قید شده است محدود نمی شود. در این بیمه نامه این امکان وجود دارد که موارد مربوط به سطح پوشش بیمه ای با توافق بیمه گذار و بیمه شونده افزایش یا کاهش یابند.

تعهدات بیمه گر از زمان خروج کالا از انبار اسکله بارگیری آغاز می شود و تا زمان تخلیه بار در بندر و یا انبار مقصد ادامه خواهد داشت. در این بیمه نامه جبران خسارت های ناچیز بر عهده بیمه گر نبوده و تنها در صورتی که بروز این خسارات در اثر آتش سوزی، تصادم یا به گل نشستن کشتی رخ دهد جبران خسارت توسط بیمه گر انجام می شود.

بیمه نامه دبلیو ای (W.A)

در این مدل از بیمه نامه بیمه گر علاوه بر خسارت های کلی موظف به جبران خسارت های جزئی نیز خواهد شد. توجه داشته باشید که میزان خسارت در این نوع بیمه نامه می بایست بیشتر از مبلغی که تحت عنوان فرانشایز خسارت در نظر گرفته شده است باشد تا بیمه گر آنرا پرداخت نماید. به طور معمول شکست و ریزش جز تعهدات بیمه گر به حساب نمی آید مگر آنکه بیمه شونده با پرداخت مبلغ بیشتری این موارد را نیز در زمره تعهدات بیمه گر قرار دهد.

خسارت جزئی کالا یعنی چه؟

به آن دسته از خسارت هایی که موجب از بین رفتن یک پالت یا بسته از کل محموله می شود خسارت جزئی گفته می شود.

فرانشایز خسارت یعنی چه؟

به بخشی از خسارات که جبران اولیه آن بر عهده مالک بار است و تا سقف آن بیمه گر جبران خسارتی را انجام نمی دهد فرانشایز خسارت گفته می شود.

چه نوع خسارت هایی شامل پوشش بیمه حمل و نقل دریایی است؟

کلیه خطرات و خسارت هایی که جنبه اتفاقی و غیر قابل پیش بینی و کنترل را داشته باشند توسط بیمه گرها جبران خواهند شد و خسارت هایی که به دلیل فرسودگی طبیعی وسیله حمل و نقل یا خود کالا و حتی عیب ذاتی کالا مانند کرم خوردگی خشکبار و میوه جات و زنگ زدگی آهن آلات باشد مشمول جبران خسارت نخواهد بود. از این رو جبران خسارت را به دو دسته تقسیم می کنند.

خسارت های عمدی

به موجب این نوع خسارت که از روی حسن نیت و به منظور نجات کشتی از غرق شدگی انجام می شود خسارت های عمدی گفته می شود که معمولا از طریق انداختن بار و کالا به درون دریا به جهت سبک سازی کشتی انجام می شود رخ می دهد که تحت مقررات Average GeneraI موارد بعدی آن مشخص و خسارت آن پرداخت می شود.

خسارت های غیر عمدی

خسارت های غیر عمدی که به کلیه حوادثی گفته می شود که توسط افراد قابل پیش بینی نبوده است که خود شامل چندین بخش است.

خسارت های حاصل از دریا

کلیه خسارت هایی که در حین سفر دریایی رخ میدهد شامل تصادف کشتی با کشتی، به گل نشستن کشتی و یا غرق شدن آن، آتش سوزی در کشتی، آتش گرفتن کالای متحترقه یا خطرات مربوط به دزدان دریایی

انواع نابودی کالا در حمل و نقل دریایی

انواع نابودی کالا که در بیمه نامه های حمل و نقل دریایی از آنها نام برده می شود شامل از بین رفتن کامل کالا و از بین رفتن فرضی کالا است. زمانی که کالا بر اثر خسارت های وارده و شرایطی که در آن قرار داشته است تغییر ماهیت داده باشد به آن نابودی فرضی گفته می شود بدین معنی که ممکن است کل بار به مقصد رسیده باشد اما ماهیت آن و یا کارایی آن به طور کامل تغییر کرده باشد و قابل استفاده و بهره برداری تجاری نباشد.