مقدمه

انواع زیادی کشتی های حمل و نقل دریایی وجود دارد ، اما اینکه هر کدام از این کشتی‌ها چه نوع باری را جابه‌جا می‌کنند و چه تفاوتی با یکدیگر دارند را به طور دقیق در این مقاله بررسی می‌کنیم.

حمل و نقل دریایی یکی از رایج ترین روش‌های حمل و نقل می‌باشد. انواع مختلفی از کشتی در اقیانوس ها و دریا‌ها در حال حرکت هستند که ممکن است در جهت امور نظامی ، حمل و جابه‌جایی انسان و یا حمل کالا باشد. اما قابل ذکر است که امروزه بیشتر کشتی‌ها ، برای حمل و نقل استفاده می‌شود و با توجه به انواع کشتی‌های حمل و نقل دریایی ، بارهای مختلفی از این روش جابه‌جا می‌شوند.

مهم ترین فاکتور برای دسته‌بندی کشتی‌ها ، نوع باری است که قرار است جابه‌جا کنند. انتقال برخی بارها ، شرایط ویژه و مشخصی دارند که یک کشتی باید بتواند این شرایط را مهیا سازد. علاوه بر نوع بار ، کشتی های حمل و نقل دریایی ، از نظر ساختار و حتی نوع مسیرهایی که طی می‌کنند  در دسته بندی های مختلفی قرار می‌گیرند.

انواع کشتی های حمل و نقل دریایی

با توجه به نوع باری که یک کشتی حمل می‌کند ، آن‌ها را در گروه‌های مختلفی قرار می‌دهند . اما گر بخواهید به‌طور کامل با انواع کشتی های حمل و نقل دریایی آشنا بشوید میتوانیم به صورت زیر آن‌ها را به شما معرفی کنیم:

• کشتی های مسافربری

این دسته از کشتی‌ها جزء کشتی های حمل بار محسوب نمی‌شوند. این نوع کشتی ، به کشتی هایی گفته می‌شود که فقط و فقط برای حمل مسافر ساخته و طراحی شده اند. مواردی که این نوع کشتی‌ها را از دیگران مجزا می‌سازد امکانات و تجهیزاتی است که برای مسافران در آن طراحی شده است. برای مثال استراحتگاه‌های مجهز و مدرن ، رستوران‌ها، امکانات تفریحی ،هتل ، استخر ، بیمارستان مجهز به دکتر‌های متخصص و … .
برخی از کشتی ها به گونه‌ای طراحی شده اند که در اصل حمل بار انجام می‌دهند اما مکان‌هایی نیز برای نشستن مسافران در نظر گرفته‌اند. باید گفت این نوع کشتی‌ حمل و نقل دریایی جزء دسته‌ی کشتی های مسافربری قرار نمی‌گیرند.
کشتی های مسافربری ، کشتی های تجاری تلقی می‌شوند ، اما گاهی اوقات برای حمل نیروهای نظامی یک کشور نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که در این صورت به عنوان کشتی ناو ، کار انجام می‌دهند.
کشتی‌های مسافربری خود نیز به دسته‌های زیادی تقسیم می‌شوند ، از کشتی‌های کوچک تفریحی گرفته تا کشتی‌های عظیم‌الجثه‌ای که در اقیانوس‌ها در حال حرکت می‌باشند.

• کشتی های کانتینر بر

از مهم‌ترین انواع کشتی های حمل و دریایی می‌توان به کشتی های کانتینر بر اشاره کرد. این کشتی‌ها برای جابه‌جایی بارهای موجود در کانتینر مورد استفاده قرار می‌گیرد.بارهای خشک از این طریق انتقال پیدا می‌کنند ؛ به دلیل اینکه اکثر بارهایی که منتقل می‌شوند نیز بارهای خشک هستند پس می‌توان نتیجه گرفت عمده‌ی جابه‌جایی ها در حمل و نقل دریایی بر پایه‌ی کشتی های کانتینربر هستند.
ساختار این نوع کشتی ها به گونه ایست که کانتینرهای خاصی را در خود جای می‌دهند و بارگیری به صورت خودکار و اتومات با جرثقیل‌های مخصوص صورت می‌گیرد.این کشتی‌ها از اصلی‌ترین انواع کشتی‌ها هستند زیرا سهم بزرگی در حمل و نقل های بین المللی دارند.

• کشتی های فله بر

در کشتی های فله بر موضوعی که حائز اهمیت است این مورد است که از این نوع کشتی برای حمل بارهای فله‌ی جامد استفاده می‌شود. بارهایی مانند مواد معدنی ، مصالح ساختمانی(سیمان و …) ، غلات ، سنگ‌های معدنی ، کود های شیمیایی ،آهن آلات و … .
جرثقیل هایی که برای بارگیری این نوع کشتی های حمل و نقل دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند ، جرثقیل های قاشقی نام دارند. این نوع از جرثقیل ها در محیط هایی خاص قرار گرفته می‌شوند.
از مضرات این نوع کشتی‌ها می‌توانیم به این نکته اشاره کنیم که فقط یک یا در نهایت دو نوع بار را می‌توانیم جابه‌جا کنیم.
مزیت اصلی این روش ، هزینه ی پایین حمل و نقل است؛ زیرا در این کشتی ها دیگر نیازی به این نیست که بار خود را بسته بندی کنید و هزینه‌ی بسته بندی به  صفر می‌رسد.

• کشتی های یخچال دار

  کشتی‌های یخچال دار ، به کشتی هایی گفته می‌شود که دارای یخچال های بسیار بزرگ و دارای سیستم های خنک کننده می‌باشند. انبار این نوع کشتی‌های حمل و نقل دریایی دارای امکاناتی برای برودت دما مختص به هر کالا است.این نوع کشتی‌ها سهم بسیار زیادی در حمل و نقل مواد غذایی دارند.
  عمده محصولات غذایی که با این کشتی ها جا‌به‌جا می‌شوندشامل:
  سبزیجات، گوشت ، میوه ها ، لبنیات ، محصولات پروتئینی و … هستند. این کشتی ها باعث شده تا محصولات فاسد شدنی بدون اندکی ضرر به مقصد برسند و به راحتی منتقل شوند.اما باید در نظر داشته باشید که ساحل های مبدا و مقصد نیز باید امکانات لازم را داشته باشند.
  امروزه انواع جدیدی از کشتی‌ها در حال ساختن هستند ، از جدیدترین نوع کشتی های حمل و نقل دریایی می‌توان به کشتی های کانتینردار که قابلیت انتقال کانتینرهای یخچال‌دار را دارند اشاره کنیم. با وجود چنین کشتی هایی ، دیگر افراد کمتری بارهای فاسد شدنی خود را با کشتی های یخچال دار جابه‌جا می‌کنند.با وجود این مسئله کشتی‌های یخچال دار مهم‌ترین نقش را در صنایع غذایی ایفا کرده‌اند.

• کشتی‌های Ro-Ro

  حمل و نقل هر نوع وسیله ای که دارای چرخ است با کشتی بسیار سخت و دشوار است و باید بستر امنی فراهم شود تا از تکان خوردن و جابه‌جا شدن آن وسیله در کشتی جلوگیری کند. در این نوع کشتی ها ،بسترها و امکاناتی برای غیر‌متحرک کردن هر نوع وسیله چرخداری (مانند خودرو،ماشین‌آلات،کامیون‌ها،هواپیما،جرثقیل،اتوبوس‌ها و … ) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
  این  نوع از کشتی های حمل و نقل دریایی باعث شده تا هم وسیله‌ی نقلیه و هم باری که درونش قرار گرفته است ، با امنیت تمام به مقصد برسد.
  بار عمده‌ی این نوع کشتی‌ها همانطور که در بالا ذکر شد ، وسایل نقلیه هستند، به‌همین دلیل نقش این نوع کشتی بیشتر در پیوند با صنایع ماشین‌سازی تعریف می‌شود.
  ساختار و طراحی اینگونه کشتی ها به گونه ایست که از چندین طبقه متشکل شده‌اند تا از تمام فضای کشتی بتوانند استفاده کنند.